موسسه مطالعاتی و تحقیقاتی اندیشکده فاطر

سفر راستین برای کشف کردن، رفتن به مکان‌های تازه نیست، بلکه یافتن نگاهی تازه است.

موسسه مطالعاتی و تحقیقاتی اندیشکده فاطر

سفر راستین برای کشف کردن، رفتن به مکان‌های تازه نیست، بلکه یافتن نگاهی تازه است.

مشخصات بلاگ
موسسه  مطالعاتی و تحقیقاتی اندیشکده فاطر

اندیشکده فاطر متشکل از جمعی از فرزندان انقلاب اسلامی و کانونی فعال در زمینه سیاستگذاری و حکمرانی و چهارچوب های متداخل مفاهیم امنیتی و جامعه شناسی امنیت همچنین مطالعه ی تهدیدات و فرصت های جغرافیایی_ سیاسی و ژئوپلیتیکی منطقه و فرامنطقه و نیز تبیین هویت شناختی و مطالعه تاریخ و مناسبات تاثیرگزار بر هم افزایی اقوام و مذاهب کشور در جهت نقش دهی به گفتمان تمدن‌ساز انقلاب اسلامی است.

بایگانی

سیاست خارجی آمریکا در عراق در دوره ترامپ برآیندی از اهداف و منافع راهبردی و بلندمدت آمریکا و نگرش‌ها و دیدگاه‌های خاص تیم ترامپ بوده است. با این‌ حال، به مرور زمان، برخی دیدگاه‌های شخصی ترامپ مانند بهره‌برداری از منابع نفتی عراق کنار گذاشته شده و نگاه دولت آمریکا به این کشور بر اساس اهداف راهبردی و کلان شکل گرفته است.

با چشم‌انداز تغییر رئیس‌جمهور در کاخ سفید اگر بخواهیم جهت‌گیری کلی سیاست‌های آمریکا در عراق را در این ۲ سطح نشان دهیم، می‌توانیم به مقابله با نفوذ ایران در عراق و محدود کردن شخصیت‌ها و جریان‌های سیاسی و امنیتی نزدیک به ایران در عراق و همچنین ممانعت از تبدیل شدن عراق به عضو مؤثری از ائتلاف‌های منطقه‌ای ایران و به‌ صورت خاص محور مقاومت اشاره کنیم اما به‌رغم تلاش‌های تقابلی و موازنه‌جویانه بغداد، واشنگتن از عمق روابط و نفوذ ایران در عراق آگاه است و نقش متعادل عراق در سیاست منطقه‌ای را تا حد زیادی پذیرفته است.

یکی از مهم‌ترین خبرهای منطقه غرب آسیا در چند ماه گذشته، برگزاری دور اول گفت‌وگوهای راهبردی میان هیأت‌های آمریکایی و عراقی بعد از گذشت چند سال از نشست‌های تصمیم‌گیری درباره خروج آمریکاییان از خاک عراق بود. در پی آغاز این دور از گفت‌وگوها میان دو طرف، هیأت‌های آمریکایی و عراقی بیانیه مشترکی را صادر کردند. دولت‌های آمریکا و عراق در این بیانیه‌ مشترک بر تعهد خود نسبت به خروج قطعی نظامیان آمریکایی از عراق تاکید کردند. 2 طرف در بیانیه مذکور اعلام کردند ایالات متحده به دنبال ایجاد پایگاه‌های دائمی یا حضور نظامی دائمی در عراق نخواهد بود. 2 طرف همچنین توافق کردند ایالات متحده طی ماه‌های آینده کاهش حضور نظامی خود در عراق را ادامه خواهد داد. مصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر عراق نیز بلافاصله بعد از انجام مذاکرات اولیه در نشست خبری تأکید کرد مذاکرات بغداد_ واشنگتن دستاورد بزرگی برای عراق است. یک منبع دولتی به خبرگزاری رسمی عراق (واع) گفت: «الکاظمی تأکید دارد گفت‌وگوی راهبردی، در درجه نخست بر اصل حاکمیت و منفعت عراق متمرکز شده است». نخست‌وزیر عراق با بیان اینکه در این مذاکرات «موفق شدیم نتایج مهمی به دست آوریم»، خاطرنشان کرد: در این مذاکرات بر خروج همه نیروهای آمریکایی از عراق و برچیده شدن تمام پایگاه‌های این کشور تأکید شد.

نویسندگان: دکتر محمود نورانی

برای دریافت فایل به آدرس زیر مراجعه فرمایید:

vatanemrooz.ir/?nid=3159&pid=5&type=0

 

  • زینب کیانی پور

بروز دگرگونی در نظام جهانی با فروپاشی شرق و گسترش دامنه رقابت‌های جمعی و فردی بین دولت‌ها در سطوح جهانی و منطقه‌ای و توسعه فرآیندهای همگرایی و واگرایی در رفتار دولت‌ها، سبب دگرگونی در قلمرو و ابعاد تحلیلی و اثربخشی ژئوپلیتیک در کشورهای هزاره سوم شده است، آن هم به شیوه‌ای که بر پویایی و غنای این بخش از جایگاه تحلیلی کشورها بویژه در چند دهه اخیر افزوده است و آن را در شمار تحلیل‌های فعال و جذاب سیاسی و تعاملات دولت‌ها قرار داده است.

در چند دهه‌ اخیر هم شاهد ظهور انقلاب اسلامی در ایران بودیم و هم عزم راسخ روسیه به خروج از سیستم لنینی- استالینی و غروب رژیم نظامی_ ایدئولوژیک در شوروی. سقوط دیکتاتوری‌های ایران و شوروی به اقتضای تمایل پایدار و یک قرنی به دموکراسی، همزمان با افول قدرت ژئوپلیتیک نظامی و نیز تحول قدرت‌های اکو، اینفو و کالچو پولیتیک در سطح جهان بود. دنیا هم‌اکنون آماده قبول نوعی «قومیت مدنی جهانی» است که حول محور ارزش‌های هسته‌ای معطوف به ایجاد وحدت مردم در زمینه‌های گوناگون فرهنگی، سیاسی، مذهبی و فلسفی است. در برابر این تحولات، غرب همچنان به تمهیدات گوناگونی برای ماهیگیری استراتژیک از آشوب‌های محیط پیرامونی مجاور ایران و روسیه می‌اندیشد.

نویسندگان: دکتر محمود نورانی

برای دریافت فایل به آدرس زیر مراجعه فرمایید:

vatanemrooz.ir/?nid=3159&pid=5&type=0

  • زینب کیانی پور

برخی از متخصصان بیماری های واگیر معتقدند که پاندمی ها و اپیدمی ها دست کم با هشت معیار از قبیل انتشار گسترده جغرافیایی، جابجایی یا تحرک بیماری، موارد فراوان حمله و وخامت، مصونیت کمینه ای جمعیت، جدید بودن، مسری بودن، واگیردار بودن و شدت مطابقت دارند. از آنجا که وجه مشخصه بیماری های همه گیر ترس و وحشت است، می توانند جامعه را دچار تنش و دولت ها را با خطر جدی و بحران ناکارآمدی مواجه سازند. همه گیری ها علاوه بر آنکه بر ثبات سیاسی و اجتماعی تأثیرگذار بوده اند، آنها نتایج جنگ را نیز تعیین کرده اند و گاهی از جمله عوامل آغاز جنگ ها بوده اند. بنابراین حکومت ها اعم از اقتدارگرا و دموکراتیک چگونگی مواجهه با چنین امر مهمی را در دستور کار خود قرار داده اند. بدون تردید ویروس کرونا تهدیدی برای صلح و امنیت بین المللی است و قاعدتاً باید کشورها برای مقابله مؤثر با این پاندمی، همکاری جهانی را در اولویت قرار دهند و در یک رهیافت مشترک به مبادله اطلاعات و تلاش ها برای تولید واکسن ادامه دهند؛ هر چند در عمل بعید است که چنین وحدت رویه ای را شاهد باشیم. در این بین با قطع و یقین کامل نمی توان مدعی بود که ماهیت دموکراتیک یا اقتدارگراییِ کشورها در کم و کیف مهار و یا مواجهه با بحران کرونا در کارآمدی یا ناکارآمدی اقدامات نقش بی بدیلی داشته است.

نویسندگان: دکتر زهرا احمدی پور- مهدی حیدریان

برای دریافت فایل به آدرس زیر مراجعه فرمایید:

https://uupload.ir/view/i4mv_res.guide.hse.102.pdf/

  • زینب کیانی پور

با توجه به رویکرد مسئله محوری سازمان بسیج دانشجویی کتاب «مسئله عمومی، چیستی و کشف آن» به همت معاونت پژوهش و فناوری سازمان بسیج دانشجویی در سه بخش شامل چیستی مسئله، مسئله یابی و اولویت بندی مسائل منتشر شد.

در کتاب «مسئله عمومی، چیستی و کشف» به سوالاتی از قبیل مسئله عمومی چیست؟، تفاوت مسئله و مشکل چیست؟، فرآینده مسئله یابی چگونه است؟ و اولویت بندی مسائل چگونه است پاسخ داده شده است.

سازمان بسیج دانشجویی ناشر کتاب «مسئله عمومی، چیستی و کشف» است. این کتاب در 10 هزار نسخه منتشر شده است.

 

 

 

 

 

 

 

 

برای دریافت فایل کتاب  به آدرس  زیر مراجعه نمایید:

https://uupload.ir/view/rud8_کتاب_مساله_عمومی.pdf/

  • زینب کیانی پور
  • زینب کیانی پور

آﻧﭽﻪ در اﻳﻦ روزﻫﺎ ﺑﺎ ﺷﻴﻮع وﻳﺮوس ﻛﺮوﻧﺎ ﺑﻪ وﻗﻮع ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ اﺳﺖ، ﺗﻬﺪﻳﺪى ﺑﺰرگ ﺑﺮاى اﻣﻨﻴﺖ ﺟﻬﺎن ﺑﻪ ﺑﺎر آورده اﺳﺖ. اﻣﺮوزه ﺑﺎ وﺟﻮد ﺗﻐﻴﻴﺮاﺗﻰ ﻛﻪ در ﻣﻔﻬﻮم اﻣﻨﻴﺖ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪه اﺳﺖ، ﻛﺎرﻛﺮد اﻣﻨﻴﺘﻰ ﺣﻜﻮﻣﺖﻫﺎ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻧﻘﺸﻰ اﺳﺎﺳﻰ در ارزﻳﺎﺑﻰ ﻛﺎرآﻣﺪى آن ﺑﺎزى ﻣﻰﻛﻨﺪ و ﺣﻜﻮﻣﺘﻰ ﻛﻪ ﻧﺘﻮاﻧﺪ اﻣﻨﻴﺖ ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﺧﻮد را ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻛﻨﺪ، ﻛﺎرآﻣﺪ ﺗﻠﻘﻰ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ. ﺑﺎﻳﺪ اذﻋﺎن ﻧﻤﻮد ﻛﻪ ﺗﻬﺪﻳﺪات اﻣﻨﻴﺖ زﻳﺴﺘﻰ و ﺑﻬﺪاﺷﺘﻰ، از ﺟﻤﻠﻪ ﺗﻬﺪﻳﺪ وﻳﺮوسﻫﺎ و ﺑﺎﻛﺘﺮىﻫﺎى اﭘﻴﺪﻣﻴﻚ و ﭘﺎﻧﺪﻣﻴﻚ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ از ﻳﻚ ﻣﻜﺎن ﻳﺎ ﻓﻀﺎى ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻰ ﻣﺤﻠﻰ و ﻣﻴﻜﺮو ﺳﺮ ﺑﺮآورده و ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﮔﺴﺘﺮش ﻣﻠﻰ، ﻣﻨﻄﻘﻪاى و ﺟﻬﺎﻧﻰ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻨﺪ، ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎﻳﺪ در ﭼﺎرﭼﻮب اﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﻰ ﻛﺸﻮرﻫﺎ، ﺑﻠﻜﻪ در زﻣﺮه ﺗﻬﺪﻳﺪات ﻣﻨﻄﻘﻪاى و ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪى ﺷﻮﻧﺪ. وﻳﺮوس ﻛﺮوﻧﺎ ﻫﻢ داراى ﻋﻮارض آﻧﻰ، ﻣﻴﺎنﻣﺪت و درازﻣﺪت و ﻫﻢ داراى ﻣﻘﻴﺎسﻫﺎى ﻣﻠﻰ، ﻣﻨﻄﻘﻪاى و ﺟﻬﺎﻧﻰ اﺳﺖ. اﺛﺮات ﺷﻴﻮع اﻳﻦ ﭘﺎﻧﺪﻣﻰ در اﺑﻌﺎد ﺳﻼﻣﺘﻰ، زﻳﺴﺘﻰ، اﻣﻨﻴﺘﻰ، ﺳﻴﺎﺳﻰ، اﻗﺘﺼﺎدى، اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ، ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل زﻳﺎد ﮔﺴﺘﺮده و درازﻣﺪت ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد.

برای دریافت مقاله به آدرس زیر مراجعه نمایید:

https://hm.sndu.ac.ir/article_1275.html

  • زینب کیانی پور

یکی از عمیق‌ترین حوزه‌هایی که با شیوع کرونا مورد پرسش قرار گرفت شیوه حکمرانی در کشورهای مختلف است. از چین تا آمریکا همه کشورها با بحران اقتصادی سیاسی مواجه شده­اند. تنها تفاوت این کشورها با هم_ فراسوی مارکسیسم، سوسیالیم و لیبرالیسم_ شیوه حکمرانی آن‌ها است. این که سیستم‌های حکومتی با چه سرعتی به کرونا واکنش نشان دادند؟ چقدر در برخورد با این بحران پویا بودند؟ فرایند سیاستگذاری خود را تا چه اندازه متناسب با شرایط بحران تنظیم کردند؟ جایگاه جهانی آمریکا و چین و رقابت میان این دو کشور چه تاثیری بر مدیریت بحران داشته است؟ پیامدهای بحران کرونا بر رقابت راهبردی میان دو کشور چگونه خواهد بود؟ چند سوال مهم و اثرگذار است که از پی پاسخ‌های آن‌ها می‌توان به ارزیابی کیفیت حکمرانی حکومت‌ها دست یافت. یافته­ها در این مقاله که با روش تحلیل محتوا به ارزیابی نظرات صاحبنظران و کارشناسان پرداخته، نشان می­دهد اگر جهانی که پس از این بحران می‌آید جهانی باشد که در آن ایالات متحده تسلط کمتر و کمتری داشته باشد- تصور این تقریبا غیرممکن است که امروز هر کسی در مورد «لحظه تک‌قطبی» بنویسد- این روند تقریبا جدید نیست. این روند لااقل یک دهه است که رخ نموده است. تا حدودی، این نتیجه آن چیزی است که آن را «ظهور دیگران» نامیده­اند (که این «دیگران» می‌تواند اشاره خاصی به چین باشد) که با وجود اینکه قدرت اقتصادی و نظامی مطلق آمریکا همچنان روندی رو به رشد دارد اما موجب افول و کاهش مزیت نسبی آمریکا شده است.

برای دریافت مقاله به آدرس زیر مراجعه نمایید:

https://hm.sndu.ac.ir/article_1285.html

 

  • زینب کیانی پور

اندیشکده‌ها مجموعه‌هایی پژوهشی تحلیلی در حوزه سیاستگذاری هستند و درباره مسائل ناحیه‌ای (محلی)، ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی، پژوهش، تحلیل و توصیه‌های مبتنی بر سیاست‌گذاری تولید می‌کنند. در جوامع امروزی به علت تحولات نوین در عرصه سیاست خارجی و اقتصاد بین‌المللی، تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری با چالش‌های متعددی مواجه است. تصمیم‌گیران و سیاست‌گذاران نیازمند آن هستند که اطلاعات به روزی درباره جامعه تحت اداره خود داشته باشند و سیاست‌ها و گزینه‌های پیشنهادی متعددی به همراه هزینه‌ها، نتایج احتمالی و دوره تاثیر آن‌ها در اختیار داشته باشند. اندیشکده‌ها به عنوان مراکز سیاست‌پژوهی این ماموریت را دارند که با اتصال مراکز تولید دانش به مراکز تصمیم‌گیری، سیاست‌گذاران را قادر سازند در مورد سیاست‌های عمومی تصمیمات آگاهانه‌ای بگیرند.

برخی از اندیشکده‌های بزرگ فعلی در قرن نوزدهم و نیمه اول قرن بیستم در انگلیس و آمریکا ایجاد شده‌اند. البته در آن زمان نام آن‌ها اندیشکده نبود، بلکه صرفا یک موسسه بودند و کار اصلی آن‌ها نیز مشاوره به دولت‌ها بود. مانند موسسه مطالعات دفاعی و امنیتی که در سال 1831 در لندن شروع به کار کرد؛ جامعه فابیان، تاسیس در سال 1884؛ موسسه پژوهش‌های اقتصادی در هامبورگ آلمان، 1908؛ بنیاد کارنگی، 1910؛ موسسه بروکینگز، 1917.
اما به باور بسیاری، شکل‌گیری اندیشکده‌ها به شکل رسمی به سال 1946 و تاسیس موسسه «رند» بر می‌گردد که بعد از جنگ جهانی دوم توسط نیروی هوایی آمریکا برای مشارکت در تدوین سیاست‌های نظامی تشکیل گردید و دو سال بعد به لحاظ ساختاری از نیروی هوایی آمریکا مستقل شد.

ارزیابی‌هایی که در دهه 1960 از فعالیت‌های «رند» و بسیاری از اندیشکده‌های نخستین در اروپا و آمریکا انجام شد نشان می‌داد که آن‌ها کارآمدی لازم برای استفاده از تحقیقات علمی و ایده‌پردازی در جهت سیاست‌گذاری و تصمیم‌سازی را دارند. از آن زمان به بعد تعداد موسسات برای ارائه پیشنهادهای سیاستی افزایش یافت.

اصطلاح (think tank) در زمان جنگ جهانی دوم در آمریکا به اتاق‌های فکری گفته می‌شد که در آن فرماندهان و مشاوران نظامی درباره موضوعات جنگی برنامه‌ریزی می‌کردند. بعدها این اصلاح به موسساتی مانند «رند» اطلاق شد که مشاوره‌های نظامی می‌دادند. بعدتر هم حوزه‌های کاری این مجموعه‌ها گسترده‌تر شد و اندیشکده‌ها به حوزه‌های متعددی که مورد نیاز حکومت‌ها بود وارد شدند. در فارسی معادل‌های متعددی برای Think tank پیشنهاد شده است. مانند: اندیشکده، کانون تفکر، اتاق فکر، اندیشگاه، مخزن اندیشه. به هر حال هر معادلی که برای این اصلاح انتخاب کنیم، سیاست‌پژوهی یک رکن اصلی معنای آن خواهد بود.

در کشور ما نیز مدیران و سیاست‌گذاران عمدتاً با گستردگی، تنوع و تخصصی بودن اطلاعات روبرو هستند. اندیشکده‌ها می‌توانند به صورت مستقل و خارج از عرصه‌های اجرایی، مدیران را در تصمیم‌سازی و سیاست‌گذاری همراهی کنند.

پررنگ شدن نقش اندیشکده‌ها در کشور ما این اهمیت را دارد که می‌توانند شرایطی را فراهم سازند که سیاست‌گذاران و تصمیم‌گیران بیشتر از متفکران و متخصصین استفاده کنند تا اینکه تحت تاثیر جریان‌ها و لابی‌های سیاسی و محافل قدرت و ثروت باشند. اندیشکده‌ها می‌توانند با بررسی کارشناسی مسائل و موضوعات مبتلابه کشور از اجرای طرح‌های هزینه‌زای غیرمفید جلوگیری کنند و راه‌حل‌هایی نوآورانه و خلاقانه در جهت منافع عمومی و مبتنی بر بررسی‌های کارشناسی ارائه دهند.

  • زینب کیانی پور